Z ostatniej chwili - Raport z monitoringu „Aktualności” TVP3 Rzeszów, dzienników Polskiego Radia Rzeszów oraz „Gazety Codziennej Nowiny” przed wyborami prezydenckimi w Rzeszowie 28 maja - 11 czerwca 2021 r.
Towarzystwo Dziennikarskie prowadzi monitoring zachowań oraz jakości informacji przekazywanych przez media podczas kampanii wyborczych.
Na przełomie maja i czerwca zespół monitorujący pracował w związku z wyborami uzupełniającymi na prezydenta Rzeszowa.
I. Dane statystyczne
Przez 15 dni monitoringu 66 ze 172 tematów „Aktualności” o 18:30, czyli 38% miało związek z wyborami; zajęły one 30% czasu „Aktualności”, czyli 95 minut. Zainteresowanie wyborami rzeszowskiego dziennika telewizji publicznej rosło w miarę zbliżania się ich terminu; najwyższe było w piątek 11 czerwca, ale i tydzień wcześniej, 4 czerwca (po 60% tematów „Aktualności”) oraz we wtorek 1 czerwca (50%).
Wojewoda Ewa Leniart była jedynym kandydatem w tych wyborach przedstawianym w „Aktualnościach” już w zapowiedziach dziennika telewizyjnego, co zwraca uwagę widza na najważniejsze tematy. Pięć razy zapowiedź miała dla niej wydźwięk pozytywny, raz – neutralny. Nie była wówczas przedstawiana jako kandydatka w wyborach.
Monitoring „Aktualności” pokazuje liczbę informacji poświęconych kandydatom i ich nastawienie(pozytywne, neutralne, negatywne). Jak widać na wykresie nr 3 (W3) prawie połowę swojej uwagi „Aktualności” poświęciły kandydatce Prawa i Sprawiedliwości, wojewodzie Ewie Leniart, przy czym była to uwaga mocno sprzyjająca, bo z 29 dotyczących jej tematów z 62 ogółem tylko dwa były krytyczne, dwa neutralne a 25 pozytywnych dla niej. Wojewoda miała też 8 pierwszych tematów w „Aktualnościach”, wszystkie o pozytywnym wydźwięku.
Ewa Leniart i Marcin Warchoł to kandydaci pełniący także inne oficjalne role niż kandydowanie w wyborach. Nie są jednak typowymi „incumbents” czyli osobami ubiegającymi się o wybór na funkcję, którą pełnią. Kandydowanie z takiej pozycji jest zdecydowanie korzystne dla kandydata. W Rzeszowie w czterech kolejnych wyborach „incumbent” był prezydent Tadeusz Ferenc.
Oboje – Leniart i Warchoł - wykorzystywali jednak swoje oficjalne pozycje w kampanii wyborczej, mieszając role kandydatów i oficjeli, co szczególnie widoczne było w przypadku pani wojewody. Media, w tym „Aktualności”, nie przykładały wagi do braku tego rozróżnienia, nie przypominały, że wojewoda i wiceminister są kandydatami w wyborach.
W trzech obserwowanych dziennikach Polskiego Radia Rzeszów (godz. 14:00 15:00 i 16:00) tematyka wyborcza zajmowała mniej miejsca niż w „Aktualnościach”, bo tylko 18% tematów i 17% ich czasu (w „Aktualnościach” TVP odpowiednio 38% i 30%). Jak widać na W4 zdarzyły się nawet 3 dni, kiedy takich informacji nie było w ogóle.
W zapowiedziach dzienników PR Rzeszów (W5) znalazło się miejsce dla 4 kandydatów w wyborach, a nie tylko dla Ewy Leniart, jak w TVP, przy czym kandydaci partii Zjednoczonej Prawicy mieli tylko pozytywne zapowiedzi, pozostali dwaj - także neutralne.
Pod względem uwagi wobec kandydatów proporcje w PR Rzeszów są podobne jak w „Aktualnościach” TVP Rzeszów: przoduje Ewa Leniart, kandydatka PiS (18, czyli więcej niż połowa z 33 tematów), dalej Marcin Warchoł z niespełna połową tego zainteresowania (7 tematów) oraz Konrad Fijołek i Grzegorz Braun (po 4). Ewa Leniart ma tylko jeden temat negatywny (na 18), Warchoł i Fijołek – żadnego, Braun – jeden negatywny i jeden neutralny.
II. „Setki” kandydatów i polityków
„Setka”, czyli wypowiedź w dźwięku i obrazie, jest szczególnie ceniona przez polityków, ponieważ dociera do wyborcy tak, jak została powiedziana, bez dziennikarskich skrótów i omówień.
Jak widać w tabeli W7, w „Aktualnościach” Ewa Leniart miała takich wypowiedzi dwa razy więcej niż następny kandydat, Marcin Warchoł. Konrad Fijołek i Grzegorz Braun mieli ich trzy razy mniej od kandydatki PiS. Ciekawy jest dalszy ciąg tej listy: prezes Jarosław Kaczyński wyprzedza premiera Mateusza Morawieckiego (obaj odwiedzili Podkarpacie, mieli wywiady, a premier nawet urlop tamże), europoseł PiS Tomasz Poręba ma tyle samo „setek” co premier. Najmniej - Rafał Trzaskowski, prezydent Warszawy z opozycyjnej PO, a ani jednej - prezydent Andrzej Duda.
Ta sama statystyka „setek” kandydatów i polityków w dziennikach Polskiego Radia Rzeszów (W8) wykazuje pewne różnice w stosunku do „Aktualności” TVP Rzeszów.
Największy udział „setek” w Radiu Rzeszów ma, tak samo jak w TVP, Ewa Leniart, kolejny jest Marcin Warchoł, ale różnica między nimi jest znacznie mniejsza, tylko o punkt procentowy. Kandydujących Konrada Fijołka i Grzegorza Brauna pobiła marszałek Sejmu Elżbieta Witek, posłanka PiS wybrana daleko od Rzeszowa, bo w Legnicy, ale odwiedzająca Rzeszów w ramach wsparcia polityków partii rządzącej dla Ewy Leniart. Zwraca uwagę obecność „setek” drugiego poza kandydującym Grzegorzem Braunem posła Konfederacji, Krzysztofa Bosaka ze świętokrzyskiego, natomiast brak jest wypowiedzi aktywnego w tej kampanii europosła PiS z Podkarpacia, Tomasza Poręby.
III. Uwagi obserwatorów o „Aktualnościach” TVP3 i o dziennikach Polskiego Radia Rzeszów
28 maja, piątek
Aktualności: na 12 tematów są 3 wyborcze, ale kandydatka PiS pojawia się w 5 materiałach. Jeden poświęcony jest jej całkowicie (klub radnych PiS w Sejmiku Podkarpackim poparł Ewę Leniart), w 4 jest wymieniona: jako organizatorka szczepienia na Covid w Urzędzie Wojewódzkim, przy konferencji Wód Polskich, na konferencji Rzeszowskiego Obszaru Funkcjonalnego i z okazji otwarcia nowego DPS-u, na którego działanie ma zezwolić wojewoda.
Dzienniki PR. Dwa neutralne materiały wyborcze o Grzegorzu Braunie i Konradzie Fijołku i jeden niewyborczy, pozytywny, o Ewie Leniart, która jako wojewoda podkarpacki przedstawia korzyści z uregulowania rzeki Strug.
29 maja, sobota
Aktualności: Na 13 tematów jeden o wyborach: Marcin Warchoł zaprasza na debatę pozostałych kandydatów, oni nie przychodzą. W dwóch innych materiałach (dyskusja kobiet PiS o Polskim Ładzie i informacja o szczepieniach w Urzędzie Wojewódzkim) kamera najeżdża na wojewodę Ewę Leniart, pokazuje ją uśmiechniętą, z łagodnym wyrazem twarzy. Przekaz: wojewoda dba, czuje i panuje nad COVID.
Dzienniki PR. Brak materiałów wyborczych, ale jest relacja ze spotkania z politykami PiS na temat szczegółów pomocy, jaką rząd przygotował dla młodych rodzin. To wsparcie dla Ewy Leniart, tak samo jak informacja o mobilnym punkcie szczepień na COVID w Urzędzie Wojewódzkim.
30 maja, niedziela
Aktualności: Na 11 tematów jeden wyborczy, pozytywny o kandydacie Michale Warchole. Dzienniki PR. W monitorowanych serwisach brak materiałów wyborczych.
31 maja, poniedziałek
Aktualności: Na 11 tematów 4 wyborcze, po jednym dla każdego kandydata, ale wojewoda Ewa Leniart ma dodatkowo 30 sekund „setki” o pozytywnych zmianach rządu dla samorządów.
Dzienniki PR. Ewa Leniart mówi, że "w Rzeszowie brakuje miejsc do uprawiania sportu i rekreacji” i przedstawia plany. O 15:00 lektor o tym samym. O 16:00 Braun krytykujący Nowy Ład. Brak relacji z rowerowego spotkania Fijołka.
1 czerwca, wtorek
Aktualności: Na 12 tematów 3 wyborcze. Poza nimi wojewoda pojawia się w materiale o inwestycjach sportowych w Rzeszowie i w promocji rządowego wsparcia dla samorządów (budowa dróg). W materiale („oddziennikarsko") padają nazwy „Rządowy Fundusz Rozwoju Dróg”, „Rządowy Fundusz Inwestycji Lokalnych" oraz „rządowe programy".
Informacje o wyborach zaczynają się dopiero od piątego tematu: o Warchole z okazji Dnia Dziecka. Następny jest Fijołek - uśmiechnięty, pozytywny, z optymistycznym przekazem. Trzecia Ewa Leniart pokazana wśród rodzin z dziećmi przy dmuchańcach.
Dzienniki PR. Na piknik z okazji Dnia Dziecka zaprasza wojewoda Ewa Leniart. Robi to także Marcin Warchoł nie przedstawiony jako kandydat na prezydenta Rzeszowa.
2 czerwca, środa
Aktualności: Na 9 materiałów 2 wyborcze: Leniart – jej wsparcie przez 7 PiS-owskich marszałków
7
województw; Warchoł - plan budowy aquaparku. Kandydatka PiS eksponowana jako wojewoda z okazji zapowiedzi przywrócenia połączenia kolejowego z Rzeszowa do Jasionki.
Dzienniki PR. Poparcie marszałków dla wojewody Leniart jako pierwszy temat, jako drugi inwestycja kolejowa do Jasionki, też pod kandydatkę i plany budowy Aquaparku przez Warchoła, przedstawione neutralnie.
3 czerwca, czwartek
Aktualności: W Boże Ciało jedyna informacja wyborcza: wojewoda biega po bulwarach. Dwie trzecie materiału to setka kandydatki.
4 czerwca, piątek
Aktualności. Ten weekend to szczyt kampanii w Rzeszowie. Miasto odwiedza Jarosław Kaczyński. Pierwsza informacja: rząd da 460 mln zł na budowę drogi południowej w Rzeszowie. Wojewoda nie jest przedstawiona jako kandydatka, ale JK powiedział, że to kandydatka PiS-u (sama określała się jako „niezależna z poparciem PiS”). Nie ma informacji, że od 2 czerwca wojewoda miała być na urlopie ani o tym, że JK kilka razy pomylił Rzeszów ze Szczecinem.
W następnym temacie „Aktualności” relacjonują aktywność prezesa w Rzeszowie: spotkał się z członkami partii i przekonywał do Ewy Leniart. Bez kamer i dziennikarzy, ale relacja sprzed Filharmonii zawiera setkę JK z drogowej konferencji prasowej: Ewa Leniart jest szansą, by było kontynuowane to, co dobre, a zniknęło to, co się mieszkańcom nie podoba.
Informacja zapowiedziana jako wyborcza to dopiero czwarty temat. Znowu jako pierwsza jest pani wojewoda. Gorsze traktowanie kandydata Solidarnej Polski - nie ma informacji, że Warchoł zapowiedział "hat-trick" - 3 zobowiązania, które szybko zrealizuje. „Aktualności” przytaczają zarzuty Grzegorza Brauna: pozostali kandydaci być może wydają na wybory więcej niż mogą. To publiczne zgłoszenie możliwości popełnienia przestępstwa. Konrad Fijołek pokazany pozytywnie w plenerze nad rzeką. I zaproszenie na debatę wyborczą kandydatów w TVP 6 czerwca.
Dzienniki PR. konferencja drogowa z informacją „szef PiS-u przyjechał na Podkarpacie, żeby spotkać się z lokalnymi działaczami partii oraz wesprzeć wojewodę Ewę Leniart w staraniach o fotel prezydenta Rzeszowa". To jedyna informacja wyborcza w monitorowanych dziennikach PR tego dnia.
5 czerwca, sobota
Aktualności. Premier w Sanoku obiecuje most. Skojarzenie z Rzeszowem: jeśli włodarz miasta jest „nasz”, to miasto ma dobrze. Dla upewnienia temat następny: zadanie realizowane na drodze wojewódzkiej 865 Jarosław-Bełżec. Informacje z kampanii wyborczej: piknik rodzinny G. Warchoła z udziałem wspierającego go T. Ferenca. Drugi temat o E. Leniart (zbiornik wodny) - dużo zbliżeń na twarz kandydatki. Trzeci – G. Braun przy budowie nowej szkoły (wszyscy chcą kojarzyć się z inwestycjami). Informacji o aktywności K. Fijołka brak. Blok wyborczy zakończony informacją o debacie kandydatów nazajutrz.
Tego dnia TVP3 nadała dwukrotnie wywiad z Jarosławem Kaczyńskim. Red. Konrad Dudek nie zapytał o przełożenie daty wyborów, ale dociekał dlaczego Zjednoczona Prawica ma dwóch kandydatów. Pytał jakie stanowisko miała mieć w rządzie Ewa Leniart, ale nie dopytywał o insynuacje JK, co niejasnego stało za poparciem T. Ferenca dla G. Warchoła.
Dzienniki PR. Festiwal obietnic wyborczych. O 14:00 Ewa Leniart zapewnia, że przy niewielkich nakładach finansowych można zbudować kąpielisko, a wokół ścieżki rowerowe. O 15:00 G. Warchoł zrobi, zadba, dopilnuje i zainwestuje. O 16:00 w Sanoku przygotowania do budowy mostu na Sanie przy pomocy rządu. Ewa Leniart uważa, że nie byłoby problemów z wykupem i sfinansowaniem zagospodarowania dawnego stawu rybnego na osiedlu Zwięczyca.
6 czerwca, niedziela
Aktualności. Zasady debaty kandydatów w TVP Rzeszów podane dwukrotnie, na początku i na końcu dziennika. Za plecami dziennikarki pojawiają się Ewa Leniart i Konrad Fijołek, podchodzą do prowadzącego debatę. W 12 tematach tego wydania inni kandydaci nie istnieją. Powtarza się schemat: Ewa Leniart promowana jest z okazji czynności urzędowych, które podejmuje mimo urlopu. Wypowiada się na temat innowacji ekologicznych na targach w Boguchwale i nagradza koła gospodyń wiejskich. W kolejnym materiale występuje jako kandydatka, co podkreśla jej strój: granatowa sukienka i żakiet a w Boguchwale spodnie, buty sportowe i bluzka. Żakiet ten sam. Kamera pokazuje wyłącznie kandydatkę na tle Urzędu Wojewódzkiego.
Dzienniki PR. 14:00 - poseł Konfederacji Grzegorz Braun został wykluczony z debaty kandydatów na prezydenta Rzeszowa. Chodziło o debatę w Radiu Zet i jego określenie „dewianci” o uczestnikach rzeszowskiej Parady Równości oraz nazwanie ministra zdrowia psychopatą. Ostatnia informacja: PZU organizuje badania medyczne na parkingu przed Urzędem Wojewódzkim. Skojarzenie z kandydatką oczywiste. O 15:00 Ewa Leniart deklaruje, że jeśli zostanie prezydentem Rzeszowa, stworzy program profilaktycznej opieki zdrowotnej. Skojarzenie w badaniami PZU przed urzędem oczywiste. O 16:00 informacja, że premier Morawiecki spędza urlop w Bieszczadach.
Debata prezydencka TVP3: Prowadził Grzegorz Boratyn z TVP Rzeszów. Chaotyczna i
nieprzygotowana. Kamery przeskakiwały z kandydata na kandydata albo pokazywały szklany budynek zamiast mówiącego. Prowadzący gubił się, mylił, nie panował nad czasami, nie reagował na łamanie zasad. Sztab Fijołka poinformował, że tuż przed debatą zostały zmienione zasady: prowadzący miał zadać kandydatom 3, a nie 4 pytania (wypadło hasło wyborcze), a kandydaci mogli skierować do innych 3 pytania, a nie jedno, jak ustalono wcześniej. Zadawane pytania miały rozbudowany wstęp, który był gotową odpowiedzią. Po trzeciej turze pytań prowadzący się wycofał i w studiu zapanował chaos. Może zmiana zasad była zaskoczeniem także dla prowadzącego?
7 czerwca, poniedziałek
Aktualności. Marcin Warchoł podpisany jako kandydat i wiceminister sprawiedliwości przekazuje czek na pół miliona złotych z Funduszu Sprawiedliwości dla szpitala MSWiA w Rzeszowie. Ewa Leniart ma poparcie kobiet i setkę, podobnie jak Marcin Warchoł i Konrad Fijołek, który podsumowuje swoje kontrakty dla 33 osiedli Rzeszowa. Grzegorz Braun oskarża pozostałych kandydatów o przekroczenie limitów wydatków na reklamy. Jako ilustracja plakaty Warchoła i Leniart, reklam Fijołka nie ma.
Dzienniki PR. O 15:00 pozytywna informacja o Konradzie Fijołku: wspólny kandydat opozycji, dwie setki. Kandydat podkreśla „wspólną, wszystkich rzeszowian czteromiesięczną pracę”, mówi o „wspólnej rzeszowskiej mądrości” i dziękuje mieszkańcom za „tę mądrość”. O 16:00 pierwsza informacja o Ewie Leniart: planuje ożywić centrum miasta i powiększyć obszar dla spacerowiczów.
8 czerwca, wtorek
Aktualności. Wojewoda Ewa Leniart pojawia się w pierwszym temacie: ćwiczenia wojskowe Dragon 21. Dalej blok wyborczy: Marcin Warchoł przedstawiony jako wiceminister i kandydat mówi, jak potrzebny będzie sprzęt dla szpitala MSWiA. Towarzyszy mu Tadeusz Ferenc. Grzegorz Braun krytykuje rząd, że pod szyldem Polskiego Ładu chce ubezwłasnowolnić samorządy; Ewa Leniart opowiada o projekcie dworca autobusowego; Konrad Fijołek mówi o wsparciu jego kandydatury przez kobiety.
Dzienniki PR. Informacja o dofinansowaniu szpitala MSWiA w Rzeszowie z Funduszu Sprawiedliwości to część „hat tricku” Michała Warchoła.
9 czerwca, środa
Aktualności. Blok wyborczy: wsparcie samorządowców z Polski dla Fijołka. Setki Trzaskowskiego iFijołka. Ewa Leniart zobowiązała się do stworzenia harmonogramu wykonania postulatów mieszkańców. Grzegorz Braun w otoczeniu kobiet, które wspierają jego agendę, w tym
antyszczepionkową. Marcin Fijołek (szef klubu PiS Rady Miasta Rzeszów) oskarża Konrada Fijołka o “hipokryzję, lenistwo i wulgarność.” Ostatni temat przed sportem: rządowe wsparcie centrum lekkoatletycznego, projektu Ewy Leniart. Nie byłoby pieniędzy gdyby nie pomoc wojewody.
Dzienniki PR. Debata w radiu - blok o rekreacji, wszyscy kandydaci. Grzegorz Braun to jedyny przedstawiciel prawdziwej prawicy - mówią matki. Konrad Fijołek dziękuje za wsparcie mieszkańcom i samorządowcom. Brak informacji o dużej liczbie samorządowców i miastach, z których przyjechali.
10 czerwca, czwartek
Aktualności. Blok wyborczy: Grzegorz Braun przedstawił pomysły na rozładowanie korków w mieście. Relacja z wizyty Borysa Budki w Rzeszowie z krytyką PiS (!). Ewa Leniart zachęca do głosowania, ale nie za uśmiechami (Warchoł), tylko za miliardami z Krajowego Planu Odbudowy, które tylko ona gwarantuje. Marcin Warchoł zapowiada objazd wszystkich osiedli w ostatnim dniu kampanii.
Zapowiedź debaty radiowej RMF FM - Leniart i Fijołek idą do ratusza, uśmiechnięci, energiczni. Pozostałych kandydatów w obrazie brak.
Dzienniki PR. W monitorowanych serwisach nie ma informacji wyborczych.
11 czerwca, piątek
Aktualności. Podsumowanie kampanii przez kandydatów i redakcję. Ewa Leniart: to wybór nie tylko na 2,5 roku, chodzi o dłuższą perspektywę. Widać ludzi na scenie, nie ma planu ogólnego, bo tłumu na "pikniku" być nie mogło w dniu pracy o tej porze. Leniart rozdaje cukierki na targu. Konrad Fijołek apeluje by rozstrzygnąć wybory w pierwszej turze, rozmawia z ludźmi. Marcin Warchoł: w ciągu 30 dni konkrety w zdrowiu, korkach i rekreacji. Za kandydatem 5 osób, pustawo. Grzegorz Braun prosi o wybór kandydata nieuwikłanego w lokalne układy, o powrót do normalności. W tle kilkanaście osób. Przypomnienie sylwetek kandydatów: wiek, wykształcenie, pochodzenie polityczne, obietnice. Bez setek, po ok. 50 sek. dla każdego.
Dzienniki PR. Dwukrotna zapowiedź pikniku Ewy Leniart, podany czas, miejsce i że będą atrakcje. 25 sek. setki kandydatki. Zapowiedź podsumowania kampanii przez Konrada Fijołka - miejsce i godzina, setka kandydata. O „impuls dla Rzeszowa" zaapelował Grzegorz Braun, bez setki.
IV. „Gazeta Codzienna Nowiny”
Monitoring okresu 28 maja – 11 czerwca objął 10 wydań gazety (nie wychodzi w weekendy i Boże Ciało 3 czerwca). Po przejęciu Polska Press przez PKN Orlen od 1 maja 2021 r. nowym redaktorem naczelnym „Gazety Codziennej Nowiny” jest Arkadiusz Rogowski, od 2016 roku związany z TVP Rzeszów, a od 2010 r. korespondent dwutygodnika polonijnego „Biały Orzeł" w USA.
Porównaliśmy sposób przedstawiania kandydatów na prezydenta Rzeszowa przez „GC Nowiny” obecnie i przed wyborami samorządowymi 2018 r., kiedy gazetą kierował poprzedni redaktor naczelny Stanisław Sowa (2006-2021).
Wybory w 2018 r. były różne od obecnych: ówczesny „incumbent”, prezydent Rzeszowa Tadeusz
Ferenc był prezydentem przez cztery kadencje, od 2002 roku. W 2006 wygrał w pierwszej turze z 77
proc. poparciem, w 2010 miał 53 proc., w 2014 – 66 proc., w 2018 – 64 proc. głosów, ale swojej piątej kadencji nie ukończył.
W 2018 r. Tadeusz Ferenc nie prowadził kampanii wyborczej i nie organizował konferencji wyborczych, a jedynie pracował na swoim stanowisku. Mimo to przez dwa tygodnie przed wyborami miał połowę wszystkich artykułów na tematy wyborcze na łamach „Nowin”. Informacje na jego temat w GC „Nowiny” miały związek z konkretnymi, bieżącymi wydarzeniami w Rzeszowie. Także jemu przypadło 100 proc. czołówek, czyli otwierających pierwszą stronę artykułów (W10). Obecnie ma je niepodzielnie Ewa Leniart.
Obecnie, po rezygnacji Ferenca, po raz pierwszy od lat Rzeszów ma dynamiczną kampanię wyborczą. „GC Nowiny” bierze w niej udział. Jak widać z wykresu W9 gazeta interesuje się przede wszystkim kampanią wojewody Ewy Leniart oraz Marcina Warchoła, ale drugi kandydat partii Zjednoczonej Prawicy ma o połowę mniejszy udział w artykułach „Nowin”. Ewa Leniart zdecydowanie przoduje nie tylko w liczbie poświęconych sobie artykułów, ale także w liczbie artykułów okładkowych.
Wojewoda podkarpacki ma sympatię redaktorów „Nowin”: jak wynika z W11 odsetek artykułów pozytywnych dla niej jest ponad dwukrotnie większy niż dla drugiego w tym rankingu kandydata opozycji, Konrada Fijołka, co zaskakuje.
Wyjątkowo liczne w „Nowinach” artykuły na temat Ewy Leniart wynikają z jej aktywności jako wojewody, jak i kandydatki na prezydenta. De facto jest to nadaktywność Ewy Leniart jako wojewody, na przykład kiedy proponuje ona tydzień kultury chorwackiej w Rzeszowie w związku z lotami z Jasionki do Splitu albo wypowiada się po stronie miasta Rzeszów podczas spotkania przedstawicieli Rzeszowa i słowackiego Preszowa. „Nowiny” skrupulatnie to odnotowują nie zauważając związku tych aktywności z kampanią wyborczą.
Porównanie z traktowaniem Tadeusza Ferenca w 2018 r. wskazuje, że urzędujący drugą dekadę prezydent miasta miał wówczas w gazecie jeszcze więcej pozytywnych notowań, niż obecnie Ewa Leniart, ale też i więcej negatywnych ocen niż Ewa Leniart obecnie.
W kampanii 2021 r. „Nowiny”, inaczej niż media publiczne w Rzeszowie, mają jednak także artykuły negatywne wobec wszystkich kandydatów.
Również kolejny ranking: liczba zdjęć kandydatów (W12) wskazuje na czołową pozycję Ewy Leniart, na którą przypada 45% publikowanych fotografii. Tu drugi jest już Marcin Warchoł, a Grzegorz Braun i Konrad Fijołek mają taki sam udział w liczbie publikowanych zdjęć kandydatów.
V. Uwagi obserwatorów o „Gazecie Codziennej Nowiny”
28 maja, piątek
Artykuł o wojewódzkich obchodach Dnia Strażaka. Odznakę honorową – Krzyż Strażacki – odebrała m.in. wojewoda Ewa Leniart. Chorwacki Split i bułgarskie Burgas to nowe kierunki z lotniska w Jasionce - Ewa Leniart proponuje zorganizowanie w Rzeszowie tygodnia promującego kulturę chorwacką. Te dwa artykuły nie są traktowane jako wyborcze, ale kandydatka jest w nich obecna. Co o budowie sądu okręgowego sądzą kandydaci na prezydenta? G. Braun jak i E. Leniart są za lokalizacją na Dołowej, podobnie za jest K. Fijołek, ale śródtytuł przed przywołaniem jego komentarza brzmi: Za a nawet przeciw. K. Fijołek zmienił zdanie, bo wcześniej głosował za przekazaniem działki przy Granicznej pod budowę sądu.
31 maja, poniedziałek
Obszerny artykuł na temat zabezpieczeń przeciwpowodziowych w Rzeszowie z udziałem wojewody Ewy Leniart, jej zdjęcie. Bank Światowy pomoże opanować chaos przestrzenny w gminach - wypowiada się wojewoda Ewa Leniart. Brak relacji z weekendowej kampanii wyborczej innych kandydatów.
1 czerwca, wtorek
Blok wyborczy (zdjęcie poniżej). Opisana jazda na rowerze Konrada Fijołka ze wspierającym go prezydentem Poznania Jackiem Jaśkowiakiem. Fijołek: „Moja kampania jest i będzie kolorowa, europejska. Z uśmiechem do mieszkańca, z uważnym uchem na potrzeby, które ludzie zgłaszają”.
Dalej w numerze relacja ze spotkania ponad 100 samorządowców z Podkarpacia z ministrem Michałem Cieślakiem z Kancelarii Premiera. Wypowiada się wojewoda Ewa Leniart, nie przedstawiona jako kandydatka na prezydenta Rzeszowa. Nikt z samorządowców nie zabiera głosu.
2 czerwca, środa
60 milionów złotych na Podkarpackie Centrum Lekkiej Atletyki. Relacja z konferencji Piotra
Glińskiego. Krytyka byłego prezydenta Tadeusza Ferenca, który zdaniem autorów zwlekał z tą
inwestycją. Rozmowy w sprawie pieniędzy w ministerstwie prowadzili Marek Bajdak i wojewoda Ewa Leniart, nie przedstawiona jako kandydatka.
4 czerwca, piątek
Zbiorczy artykuł o kampanii wyborczej (zdjęcie poniżej). Kandydaci zostali przedstawieni: G. Braun – neutralnie; K. Fijołek – negatywnie; E. Leniart – pozytywnie; M. Warchoł - negatywnie. Poświęcenie pomnika w 30. rocznicę wizyty Jana Pawła II w Rzeszowie. Nie wspomniane, że w uroczystościach brała udział wojewoda Ewa Leniart. Podkreślone zasługi byłego prezydenta Tadeusza Ferenca, który w tej kampanii popiera Marcina Warchoła.
7 czerwca, poniedziałek
Wokół Rzeszowa powstanie duży ring drogowy. Lead podkreśla związek między dobrymi relacjami Ewy Leniart z rządem, a inwestycjami w mieście: „Ewa Leniart jest szansą dla Rzeszowa, aby to, co się rzeszowianom podobało, było kontynuowane, ale żeby znikły zjawiska, które wielu rzeszowianom się nie podobały – mówił w piątek w Rzeszowie Jarosław Kaczyński, prezes PiS”.
Dolna połowa 7 strony podzielona na cztery części: Braun, Fijołek, poniżej Leniart i Warchoł. To relacje z wydarzeń kampanijnych. Taki podział sugeruje, że każdy kandydat jest traktowany równo i że dopiero tutaj mają miejsce informacje o kampanii wyborczej.
Wywiad z Jarosławem Kaczyńskim (zdjęcie poniżej). Rozmawia Arkadiusz Rogowski, nowy redaktor naczelny. Nie brakuje trudnych pytań: dlaczego nie ma jednego kandydata prawicy, czy JK próbował do tego doprowadzić? Krytyka Fijołka, który „posługuje się wulgaryzmami”. Według prezesa ci, którzy lubią „osiem gwiazdek” staczają się w kierunku lumpenproletariackim – to słowo pada dwukrotnie w stosunku do Fijołka (chodzi o jego wpis „j***bać kaczystan” w czasie protestów kobiet). Nie ma pytań o przesunięcie terminu wyborów oraz o podział w Zjednoczonej Prawicy.
8 czerwca, wtorek
„Wszystko musimy sobie wyszarpać”- artykuł na pierwszej stronie o proteście pielęgniarek. “Rzeszowskie przedstawicielki w poniedziałek złożyły list otwarty na ręce wojewody podkarpackiej Ewy Leniart”. Nie ma informacji, że na proteście pojawili się Konrad Fijołek i Grzegorz Braun. Współpraca Rzeszowa i Preszowa - o współpracy miast z okazji konferencji w rzeszowskim ratuszu. Po stronie Rzeszowa nie wypowiada się nikt z jego władz, tylko wojewoda Ewa Leniart.
9 czerwca, środa
Poligon w Nowej Dębie drżał od wystrzałów. Minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak obserwował ćwiczenia – nie jest wspomniana Ewa Leniart, która mu towarzyszyła.
Ewie Leniart zależy, by centrum Rzeszowa było wizytówką miasta - wypowiedź Leniart i architekta Macieja Łobosa.
Kobiety wsparły Konrada Fijołka, bo zna potrzeby mieszkańców. Poparcie Agnieszki Itner, organizatorki Strajków Kobiet i manifestacji LGBT oraz 20-latki Magdaleny Pasternak. Na stronie z relacjami wyborczymi każdy kandydat ma zdjęcie.
10 czerwca, czwartek
Każdy kandydat ma jeden artykuł i podobnej jakości zdjęcie. W relacjach wyborczych traktowani są równo – za wyjątkiem M. Warchoła, który mierzy się z zarzutami G. Brauna o wydawanie pieniędzy z
Funduszu Sprawiedliwości. Dodatkowo artykuł negatywny dla K. Fijołka (zarzuty radnego PIS o
8 czerwca, wtorek
„Wszystko musimy sobie wyszarpać”- artykuł na pierwszej stronie o proteście pielęgniarek. “Rzeszowskie przedstawicielki w poniedziałek złożyły list otwarty na ręce wojewody podkarpackiej Ewy Leniart”. Nie ma informacji, że na proteście pojawili się Konrad Fijołek i Grzegorz Braun. Współpraca Rzeszowa i Preszowa - o współpracy miast z okazji konferencji w rzeszowskim ratuszu. Po stronie Rzeszowa nie wypowiada się nikt z jego władz, tylko wojewoda Ewa Leniart.
9 czerwca, środa
Poligon w Nowej Dębie drżał od wystrzałów. Minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak obserwował ćwiczenia – nie jest wspomniana Ewa Leniart, która mu towarzyszyła.
Ewie Leniart zależy, by centrum Rzeszowa było wizytówką miasta - wypowiedź Leniart i architekta Macieja Łobosa.
Kobiety wsparły Konrada Fijołka, bo zna potrzeby mieszkańców. Poparcie Agnieszki Itner, organizatorki Strajków Kobiet i manifestacji LGBT oraz 20-latki Magdaleny Pasternak. Na stronie z relacjami wyborczymi każdy kandydat ma zdjęcie.
10 czerwca, czwartek
Każdy kandydat ma jeden artykuł i podobnej jakości zdjęcie. W relacjach wyborczych traktowani są równo – za wyjątkiem M. Warchoła, który mierzy się z zarzutami G. Brauna o wydawanie pieniędzy z
Funduszu Sprawiedliwości. Dodatkowo artykuł negatywny dla K. Fijołka (zarzuty radnego PIS oupolitycznienie), artykuł negatywny dla wszystkich i artykuł o sondażach opinii wyborców - neutralny.
11 czerwca, piątek
Cała 8 strona podzielona na relacje wyborcze: na górze po lewej stronie - G. Braun, po prawej - K. Fijołek, na dole po lewej E. Leniart, po prawej M. Warchoł. Raczej pozytywne dla kandydatów. Ewa Leniart wsparta tytułem.
„Długi Rzeszowa miasta szczęścia” - autor Krzysztof Kaszuba, kandydat na prezydenta w 2018 r. Konkluzja: „Wieloletni pomocnik mistrza długu (K. Fijołek) mówi o dobrej Unii, która pomoże. Jeszcze inni mówią, że czas na nowy impuls (hasło G. Brauna), a realiści wskazują, że gospodarna kobieta (E. Leniart) to najlepsze rozwiązanie”.
Dalej wywiad z Ewą Leniart z jej atakiem na konkurenta: wojewoda ocenia, że kandydaci przywdziewają różne maski, szczególnie jeden, „wykreowany na bezpartyjnego samorządowca” nie daje wyprowadzić się z równowagi podczas debat, ale nie stroni od wyzwisk i obrażania; ma kłopoty z diagnozowaniem problemów w mieście, w którym od 20 lat jest radnym. „A w jaki sposób wdroży rozwiązania nawet zdiagnozowanych przez siebie problemów, jeżeli nie załatwi pieniędzy? Jeśli mówi o „Kaczystanie”, to do którego z ministrów trafi z prośbą o środki finansowe?”. Wniosek: samorząd ma wisieć u klamki centralnej władzy, bo tylko to się opłaca mieszkańcom.
VI. Wsparcie Ewy Leniart w „Wiadomościach” TVP
Monitoring nie obejmował „Wiadomości” TVP o 19:30, ale dla uzupełnienia obrazu stanu informowania mieszkańców Rzeszowa o kandydatach w wyborach prezydenta miasta trzeba uwzględnić pojawianie się jednej osoby – Ewy Leniart – w „Wiadomościach”, bo pozostałych kandydatów w wyborach prezydenta Rzeszowa w 2021 r. w nich nie było.
VII. Wnioski z monitoringu
Monitoring wykazał, że „Aktualności” TVP Rzeszów oraz dzienniki Polskiego Radia Rzeszów nie spełniły wymogów art. 21.1 ustawy o radiofonii i telewizji, nakazujących by programy nadawców publicznych charakteryzowały się „pluralizmem, bezstronnością, wyważeniem i niezależnością”.
„Aktualności” TVP Rzeszów oraz dzienniki Polskiego Radia Rzeszów prowadziły agitację wyborczą na rzecz kandydata PiS w wyborach prezydenta Rzeszowa w 2021 r., co jest sprzeczne z Kodeksem Wyborczym i podważa konstytucyjną zasadę równości wyborów.
„Gazeta Codzienna Nowiny” także wyraźnie sprzyjała jednej kandydatce w wyborach, szukając okazji do jej wymieniania i promowania na swoich łamach. Duży wywiad z nią na weekend wyborczy i wskazanie na nią przez eksperta potwierdza stronnicze podejście gazety do informowania wyborców, co jest sprzeczne z art. 1 prawa prasowego (prasa urzeczywistnia prawo obywateli do ich rzetelnego informowania).
W ten sposób media formalnie publiczne i prywatne, ale pozostające pod wpływem tej samej siły politycznej – rządzącej partii Prawo i Sprawiedliwość – wywierały wpływ na decyzje starszej, uboższej i mniej wykształconej części wyborców, którzy ze względu na swoje nawyki odbioru mediów nie mają swobody wyboru źródeł informacji. A taka swoboda jest podstawą wolności myśli, stanowiącej kamień węgielny społeczeństwa demokratycznego. Tej swobody media formalnie publiczne i gazeta regionalna nie zapewniły swoim odbiorcom przed wyborami prezydenta Rzeszowa w 2021 r.
Nota informacyjna:
W okresie od 28 maja do 11 czerwca 2021 r. zespół obserwatorów Towarzystwa Dziennikarskiego prowadził monitoring „Aktualności” TVP Rzeszów oraz dzienników Polskiego Radia Rzeszów a także drukowanych wydań „Gazety Codziennej Nowiny”. Celem monitoringu było sprawdzenie, jak media publiczne wywiązują się z obowiązku przestrzegania w swoich audycjach wymogów pluralizmu, bezstronności, wyważenia i niezależności (art.21.1 Ustawy o radiofonii i telewizji). W przypadku wydań „Gazety Codziennej Nowiny” przejętej niedawno przez PKN Orlen od Polska Press celem monitoringu było porównanie obecnego relacjonowania kampanii wyboru prezydenta miasta z prowadzoną w 2018 r.
Monitoring prowadzony był przy wsparciu Funduszu Obywatelskiego im. Henryka Wujca, zarządzanego przez
Fundację dla Polski, według metodologii wykorzystanej w poprzednich obserwacjach medialnych Towarzystwa Dziennikarskiego: w czerwcu i lipcu 2020 r. (wybory prezydenckie), we wrześniu-październiku 2019 r. (wybory do Sejmu i Senatu), w maju 2019 r. (wybory do Parlamentu Europejskiego) i w październiku 2018 r. (wybory samorządowe), rozwiniętej i uzupełnionej dla potrzeb obecnej obserwacji.
W ramach monitoringu mierzony był czas, jaki „Aktualności” TVP3 Rzeszów o 18:30 oraz trzy serwisy informacyjne Polskiego Radia Rzeszów o 14:00, 15:00 i 16:00 poświęcały kampanii wyborczej, poszczególnym kandydatom oraz oceniany był wydźwięk poszczególnych materiałów - neutralny (zero), negatywny (minus) bądź pozytywny (plus).
Badanie wydźwięku materiałów (neutralny, pozytywny, negatywny) jest ocenne: robią to dwie osoby, sprawdza trzecia, ale trzeba brać pod uwagę, że ocena dotyczy kandydata przeważającego w danym materiale; z reguły zawiera on informacje i oceny dotyczące kilku kandydatów.
Badane były także relacje zachodzące między czasem a sposobem prezentowania kandydatów. Odnotowywane były przypadki agitacji wyborczej, manipulacji obrazem i dźwiękiem, fałszywych informacji, opuszczeń istotnych tematów i wydarzeń.
---------------------------------------
Szef projektu: Andrzej Krajewski mail: krajewski.andrzej@gmail.com
Więcej informacji na:
www.towarzystwodziennikarskie.pl oraz Towarzystwo Dziennikarskie na Facebooku i Twitterze.
Rzeszów - Warszawa, 13 czerwca 2021 r.
ceran.press to
449125 wyświetlenia.
Gdyby za każdym kryła się 1 złotówka... kto by nas zatrzymał?
Czytasz? Jeśli możesz wesprzeć, zrób to,
korzystając z linku:
Komentarze
Prześlij komentarz