Raport - Gmina Michałowo niesie pomoc (autorki: Dorota Bąbik i Eliza Stępień)
Fantastycznie
zdajemy egzamin podczas wojny, którą rozpętał Władimir Putin. Sprawdzamy się
jako sąsiedzi, jako Europejczycy, po prostu – jako ludzie. 99% działań na rzecz
uchodźców z Ukrainy to praca i zaangażowanie prywatnych ludzi, organizacji
pozarządowych i samorządów. Państwo w swojej rządowej emanacji robi tyle, że
nie przeszkadza a i państwowe spółki, takie jak np. PKO BP, PZU, PGNiG, KGHM, przygotowały
pakiety funduszy i wspierają fundacje i
organizacje pozarządowe. Jest też, oczywiście, projekt specustawy, który budzi
poważne zastrzeżenia w wielu punktach.[1] Zwłaszcza w artykułach od
13 do 21, czyli tam, gdzie mowa o finansach.
Jednak,
kiedy Polacy niosą pomoc uciekinierom wojennym z Ukrainy, nie muszą obawiać się
negatywnych konsekwencji prawnych, nie muszą robić tego pokątnie i z narażeniem
własnej wolności. Mało tego, przedstawiciele władzy chętnie podpisują się pod
działaniami pomocowymi mówiąc, jak Mateusz Morawiecki: „Pomagamy po to, żeby naród ukraiński mógł się
bronić”.
Tymczasem,
nieco przyćmiona wojną, nic a nic nie zmieniła się sytuacja na granicy
polsko-białoruskiej. Tam ludzie są traktowani w sposób urągający standardom
europejskiej cywilizacji, a ci, którzy niosą im pomoc, narażeni są na liczne
szykany.
ceran.press
dotarł do raportu, sporządzonego przez dwie studentki Kryminologii Uniwersytetu
Warszawskiego, które zbadały dogłębnie sytuację w
słynnej już gminie Michałowo. Oto tekst
raportu, który prezentuję za zgodą Autorek:
Wybrana
przez nas gmina objęta stanem wyjątkowym w związku z liczbą uchodźców
nielegalnie przekraczających granicę
polsko-białoruską, próbujących przedostać się do Niemiec przez nasz
kraj, to Michałowo. Burmistrzem Gminy Michałowo jest Marek Nazarko.
Gmina
ta o powierzchni 2,1451 km², ma prawa miejskie, od 2009 roku, i znajduje się w
powiecie białostockim, na terenie województwa podlaskiego. Obecnie zamieszkuje
ją 3107 ludzi. [1]
2
września 2021 roku na wniosek Rady Ministrów, Prezydent RP wprowadził na okres
30 dni, w pasie przygranicznym stan wyjątkowy na obszarze gminy Michałowo dla
miejscowości Brzezina, Cisówka, Zaleszany, Nowosady, Jałówka, Kondratki,
Gonczary, Kituryki, Dublany, Kolonia Mostowlany z powodu kryzysu migracyjnego
na wschodnich granicach Polski, który został przedłużony o kolejne 60 dni.
Na tychże terenach zawieszono prawo do organizowania i przeprowadzania, na obszarze objętym stanem wyjątkowym, zgromadzeń w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 24 lipca 2015 r., prawo do organizowania i przeprowadzania, na obszarze objętym stanem wyjątkowym, imprez masowych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 2171) oraz prowadzonych w ramach działalności kulturalnej imprez artystycznych i rozrywkowych, niebędących imprezami masowymi, wprowadzono także obowiązek posiadania przy sobie dowodu osobis, lub innego dokumentu stwierdzającego tożsamość przez osoby, które ukończyły 18 lat, przebywające w miejscach publicznych na obszarze objętym stanem wyjątkowym, a w przypadku osób uczących się, które nie ukończyły 18 lat – legitymacji szkolnej; zakazano przebywania w ustalonym czasie w oznaczonych miejscach, obiektach i obszarach, utrwalania za pomocą środków technicznych wyglądu lub innych cech określonych miejsc, obiektów lub obszarów. Ograniczono też prawo posiadania broni palnej, amunicji i materiałów wybuchowych oraz innych rodzajów broni poprzez wprowadzenie zakazu ich noszenia. Ograniczony został również dostęp do informacji publicznej dotyczącej czynności prowadzonych na tych obszarach ze względu na prawidłowy przebieg szczelności granic.[1]
Tymczasem
przedstawiciele Straży Granicznej poinformowali o odwiezieniu z powrotem
na granicę uchodźców zatrzymanych w pobliskiej wsi Szymki leżącej na terenie
obserwowanej przez nas gminy. Reakcja władz samorządowych była natychmiastowa –
burmistrz gminy Michałowo Marek Nazarko z uwagi na panujące złe warunki
atmosferyczne, nadchodzącą zimę i koczujące w nieludzkich warunkach rodziny z
małymi dziećmi postanowił utworzyć punkt pomocy humanitarnej, w której
zaangażowali się okoliczni mieszkańcy wiosek i Ochotnicza Straż Pożarna. [2]
Niedługo
po ogłoszeniu obowiązującego stanu wyjątkowego na terenie gminy Michałowo, na
początku września 2021 roku Radni poparli propozycję Burmistrza Michałowa
utworzenia punktu doraźnej pomocy osobom potrzebującym. Punkt został utworzony
za pośrednictwem Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej oraz przy współpracy z
OSP Michałowo.
W
budynku Remizy OSP w Michałowie przy ul. Fabrycznej została zorganizowana
ogrzewalnia, która umożliwia interwencyjny i doraźny pobyt w ciepłych
pomieszczeniach. Zapewnione zostają posiłki, niezbędne ciepłe ubrania lub koce.
Zanim jednak poruszeni mieszkańcy mogli udzielić potrzebującym doraźnej pomocy, mieli
obowiązek powiadomić w pierwszej kolejności placówkę Straży Granicznej.
Temat
kryzysu migracyjnego był numerem jeden polskich ogólnokrajowych mediów.
Telewizja publiczna słynąca od czasów rządów Prawa i Sprawiedliwości ze
stronniczej narracji, przychylnej obozowi Zjednoczonej Prawicy informowała o
zagrożeniu bezpieczeństwa, zdrowia i porządku publicznego naszego kraju, jakie
mogą sprowadzić uchodźcy. W tym okresie, wydania główne „Wiadomości” TVP publikowały reportaże ukazujące migrantów
jako ludzi złych, przestępców z zaburzeniami psychicznymi, czy dewiacjami
seksualnymi a przekaz ten podsycały mocne ujęcia drutu kolczastego ustawionego
wokół granicy i zmontowane, zmanipulowane krzyki migrantów wprost do kamery „F***k y** Polsko”. Na ludzi padł blady
strach przed wojną hybrydową, o której ryzyku wspominał w przemówieniach
premier Mateusz Morawiecki. Strachem zostali obezwładnieni pracownicy
administracyjni naszego Instytutu, m.in. pani portierka obawiała się, że jej
syn zostanie powołany do służby wojskowej. Burza medialna wokół migrantów
podsycana propagandowym przekazem polityków przychylnych partii Jarosława
Kaczyńskiego wzbudziła także zainteresowanie mediów zagranicznych, w tym
szczególnym zainteresowaniem cieszyła się działalność samorządu gminy
Michałowo.
W
gazecie „New York Times” 1 października ukazał się artykuł szefa oddziału na
Europę Środkowo-Wschodnią dziennika - Andrew Higginsa, a wiadomość ta szybko obległa lokalną prasę. Na profilu
facebook’owym gminy Michałowo ludzie popierali inicjatywę pomocy uchodźcom;
głównie przeważały komentarze współczujące migrantom. Pojawiały się także
zapytania o numery kont bankowych, na które mogliby wpłacać datki lub
przekazywać środki higieniczne dla przebywających w lesie od kilkunastu już dni
migrantów. Głosy wyrażające sprzeciw takim działaniom, wręcz krytykujące czynny
udział w niesieniu pomocy migrantom stanowiły znaczną mniejszość. Mieszkańcy
buntowali się przeciwko nagannej postawie potocznie zwanych „hejterów” lub „internetowych
trolli” i byli oburzeni postawą rządzących, a wkrótce krytyczne, wręcz wulgarne komentarze
zostały usuwane w obawie przed odpowiedzialnością karną.
5
października 2021 r. minął miesiąc od objęcia znacznej części gminy Michałowo
stanem wyjątkowym. Sytuacja związana z kryzysem na granicy zdominowała obrady
sesji Rady Miejskiej w Michałowie. Sala narad została udekorowana drutem
kolczastym, którego część została zwinięta podobnie jak korona cierniowa w
odpowiedzi na pogłębiający się kryzys humanitarny i brak zdecydowanych krów ze
strony partii rządzącej.[3]
W
niniejszym raporcie cytujemy słowa Przewodniczącej Rady Miejskiej - Marii Bożeny
Ancipiuk, które zdaniem autorek są kluczowe w kontekście analizowanego problemu:
„Ludzie mnie zatrzymują na ulicy i mówią,
że nie można tak postępować z kobietami i dziećmi. Myślę, że widzieliśmy te
zdjęcia i relacje, te dzieci to nie są terroryści. Stąd też nasza dzisiejsza
symboliczna instalacja: korona cierniowa i drut kolczasty”.
Burmistrz
Michałowa Marek Nazarko podkreślił, że ta symbolika ma uzmysłowić „byśmy nie zapominali o człowieczeństwie(…) Jeśli ktoś widzi
kobiety i dzieci w tak trudnej sytuacji, to nie da się przejść obok tego
obojętnie. Jak nasz samorząd może pomóc? Za moment będzie zima, już jest zimno
i się okaże, że w Michałowie ludzie zamarzają, dzieci zamarzają! Tylko czekać,
aż zaczniemy znajdować zwłoki! My musimy rozmawiać o tym, co można zrobić. Nic
dziwnego, że są emocje. Bo emocja jest jedna. Człowiek!”.[1]
W
dniach 5-6 października 2021 r. strażacy z jednostki Ochotniczej Straży
Pożarnej
w
Michałowie, ruszyli w teren w celu rozwieszenia informacji na temat punktu
„HELP POINT", który został utworzony w michałowskiej remizie. Plakaty
zostały rozwieszone na tablicach informacyjnych oraz przy lasach w obrębie
granicy. Strażacy dyżurowali całodobowo. Ponadto w związku z licznymi
propozycjami pomocy finansowej dla migrantów ze strony ludzi z całej Polski
uruchomiono zbiórkę na portalu pomagam.pl. Zbierane datki przeznaczane były na
bieżące funkcjonowanie Punktu, zakup jedzenia, ubrań i paliwa do objazdów.
17
października 2021 r. Burmistrz Michałowa Marek Nazarko i Przewodnicząca Rady
Miejskiej Maria Ancipiuk zapalili przed swoimi domami zielone żarówki. Dom w
zielonej wieczornej poświacie to informacja dla migrantów, że znajdą w nim
doraźną pomoc. Mogli w nim liczyć na: posiłek, ogrzanie się, lub zmianę ubrań,
naładowanie telefonu, prostą pomoc medyczną, czy lekarstwa.
22
października 2021 r. Prezydent RP Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o
cudzoziemcach, która jest odpowiedzią na obecną sytuację na polsko-białoruskiej
granicy. Na podstawie nowego prawa cudzoziemiec zatrzymany na nielegalnym
przekroczeniu granicy będzie mógł zostać niezwłocznie wydalony z Polski.
Nowelizacja dodaje też przesłankę do pozostawienia wniosku o ochronę
międzynarodową bez rozpoznania.[1]
Dzień
później odbył się protest przed budynkiem Straży Granicznej w Michałowie w
ramach ogólnopolskiej akcji „Matki na granicę” w nawiązaniu do odwożenia przez
funkcjonariuszy Straży Granicznej migrantów z małymi dziećmi z powrotem na
granicę z Białorusią, do obszaru zalesionego bez zaopatrzenia w artykuły
żywnościowe, czy higieniczne. W proteście mocno zaangażowały się Pierwsze Damy
RP: Danuta Wałęsa, Jolanta Kwaśniewska
oraz Anna Komorowska.
Polska
ludność cywilna pomagała uchodźcom poprzez dostarczenie podstawowych środków
higieny, lekarstw, jedzenia, ciepłych ubrań oraz ogrzewaczy.[2]
29
października 2021 r. Ustawa o budowaniu muru na granicy z Białorusią została
skierowana do podpisania przez prezydenta Andrzeja Dudę. Senackie poprawki
posłów nakazujące rządzącym raportowanie postępów z budowy zostały odrzucone.
Prezydent podpisał ustawę na początku listopada. Tymczasem Burmistrz Michałowa
spotkał się z przedstawicielami WOŚP celem wybudowania centrum logistycznego,
które ma posłużyć organizacjom pozarządowym i lekarzom działającym w strefie
przygranicznej.[3]
W
dniu 2 listopada 2021 r. Rzecznik Praw Obywatelskich wsparł inicjatywę
współpracy pomiędzy przygranicznymi samorządami i stworzenia sieci pomocy
cudzoziemcom. Samorząd wspiera Straż Graniczną oraz szpitale poprzez
dostarczenie wody, artykułów spożywczych i chemicznych do placówek SG w Michałowie, Narewce i
Białowieży, a do placówek medycznych – w Hajnówce
i
Sokółce.[4]
8
listopada 2021r. przewodniczący Episkopatu Polski arcybiskup Stanisław Gądecki
zaapelował do duchownych z terenów parafii objętych wschodnim kryzysem o
przeprowadzenie zbiórki na rzecz migrantów po niedzielnym nabożeństwie 21
listopada. Jak napisał w liście, „od początku kryzysu migracyjnego Kościół w
Polsce – za pośrednictwem Caritas Polska, Caritas diecezjalnych oraz delegata
KEP ds. imigracji – świadczy w miarę swoich możliwości pomoc migrantom. (…)
Dlatego zwracam się do wiernych oraz wszystkich ludzi dobrej woli z prośbą o
ogólnopolską zbiórkę funduszy na rzecz migrantów z granicy polsko-białoruskiej,
po wszystkich Mszach Świętych”.[5]
Tydzień
później sytuacja na granicy Polski z Białorusią znacznie się zaostrzyła – reżim
Aleksandra Łukaszenki buntował kilkunastotysięczną grupę koczujących
cudzoziemców, którzy mieli prowokować polskich strażników - rzucać przedmioty w
ich stronę, oślepiać światłem lub próbować niszczyć przygraniczne zapory.
Pojawiły się medialne spekulacje w białoruskich mediach, że to Polacy atakują
migrantów i to oni właśni są odpowiedzialni za pogłębiający się kryzys
uchodźczy.
W
obliczu tej pogarszającej się sytuacji w dniu 9 listopada 2021 r. odbyło się
nadzwyczajne posiedzenie Sejmu zwołane przez marszałek Elżbietę Witek jako
„manifestacja politycznej jedności”.
Tymczasem
sytuacja na polskiej granicy wschodniej części Polski zaostrza się.
W
nocy z 10 na 11 listopada 2021 r. 150-osobowa grupa migrantów próbowała
sforsować mur obronny i zmusiła tym samym polskich żołnierzy do oddania
strzałów ostrzegawczych. Rząd Polski, co zasygnalizował premier Mateusz
Morawiecki podczas ostatniego posiedzenia Sejmu, chce wystąpić na arenie
przedstawicieli Unii Europejskiej o zaostrzenie lotniczych sankcji dla władz
Białorusi za celowe ściąganie uchodźców z Bliskiego Wschodu na granicę z
Polską.
Z
kolei Unia Europejska chce utworzyć „czarną listę” białoruskich linii
lotniczych uczestniczących w tym procederze i nakładać na nie sankcje, m.in. na
linie Belavia.
W
związku z tym linie lotnicze Turkish Airlines wkrótce ogłoszą wprowadzenie
zakazu sprzedaży biletów na loty do Białorusi dla obywateli państw, z których
pochodzą nielegalni migranci, m.in. z Iraku i Syrii. [6]
We
wtorek 16 listopada michałowscy samorządowcy gościli w ratuszu Komisarz Praw
Człowieka Rady Europy - Dunję Mijatovic oraz Zastępczynię RPO dr Hannę Machińską.
Tematem był kryzys humanitarny na granicy. W pisemnym stanowisku Rady Miejskiej
w Michałowie napisali o bezwarunkowej należności niesienia pomocy emigrantom i
podkreślili, że nie mają zamiaru działać przeciwko żołnierzom zapewniającym
bezpieczeństwo Polsce jako krajowi członkowskiemu Unii Europejskiej. Toteż
deklarowali udzielenie wsparcia i współpracę z innymi samorządami w tej
kwestii. Ponadto w pomoc humanitarną dla uchodźców zaangażowało się wielu
polskich aktorów i muzyków, a także
rodziny polityków: Agata Buzek, Jacek Braciak.[7]
W ostatnim koncercie „Chopin też był uchodźcą” nawiązującego do kryzysu na granicy udział brał m.in. Stanisław Soyka, Katarzyna Żak, Danuta Stenka, Alicja Majewska, z którego dochód ma być przeznaczony na pomoc migrantom. Wydarzenie nie spodobało się mediom prawicowym, a w głównym wydaniu „Wiadomości” TVP z dnia 18 listopada skrytykowano powiązanie historii postaci słynnego kompozytora z tematem masowej migracji.[1]
W
Michałowie zorganizowano też kwatery dla wojska. Mieszczą się one w ośrodku do
obozów dla migrantów i szpitali. Uchodźcy są często zatrzymywani w nocy, kiedy
szpitalne kuchnie nie działają, więc jedzenie i ciepłe ubrania są bardzo
potrzebne. Pomoc humanitarna jest przekazywana również miejscowym, którzy
mieszkają w „czerwonej strefie” do obozów dla migrantów i szpitali. Uchodźcy
są często zatrzymywani w nocy, kiedy szpitalne kuchnie nie działają, więc
jedzenie i ciepłe ubrania są bardzo potrzebne. Pomoc humanitarna jest przekazywana również miejscowym, żołnierze korzystają bezpłatnie z basenu, siłowni i kina. W weekendy
organizowane są darmowe seanse filmowe. Dla migrantów zbierane są ciepłe ubrania,
żywność i lekarstwa. Miasto ogłosiło zbiórkę, a Polacy z całego kraju wysyłają pomoc do
miasta. Michałowo przekazuje ją dalej – do obozów dla migrantów i
szpitali. Ludzie ci chcą pozostać anonimowi, ponieważ nierzadko pomagają bez zgłaszania
tego faktu do służb granicznych. Nie chcą, by migranci znów trafili na
Białoruś. Wielokrotnie zdarzało się, że straż graniczna znajdowała uchodźców w
domach z zielonymi oknami. Możliwe, że służby są informowane przez ich
sąsiadów.
Purtas
Pur, koordynator Wielkiej Orkiestry Świątecznej pomocy na dziedzińcu szkoły w
Michałowie WOŚP otworzył punkt pomocy humanitarnej dla migrantów. Punkt w
Michałowie został otwarty jako centrum logistyczne dla organizacji
pozarządowych, aktywistów i wolontariuszy w pobliżu granicy. Do dyspozycji
pozostawał tam personel medyczny, magazyn z żywnością i punkt medyczny, gdyby
potrzeba było udzielić pomocy. Zostały ustawione kontenery, w których
także i wolontariusze mogli odpocząć. Czynni całą dobę wolontariusze wieszali
paczki żywnościowe na drzewach, do których podchodzili uchodźcy i zabierali je dla
siebie i rodzin. Obecnie z polskich obozach dla uchodźców przebywa nieco
ponad 1850 uchodźców. Połowa z nich wystąpiła z wnioskiem o azyl.[2]
Autorki
niniejszej pracy postanowiły sprawdzić, jak dużą popularnością cieszyła się
zbiórka pieniędzy wśród parafian Michałowa po Mszy Świętej 21 listopada 2021r.
W rozmowie telefonicznej przeprowadzonej w dniu 25 listopada 2021 r., ksiądz (dane osobowe na prośbę zostały utajnione)
Parafii Rzymskokatolickiej pw. Opatrzności Bożej w Michałowie początkowo nie
chciał odnieść się do bieżącej sytuacji na wschodnich granicach stwierdzając,
że Kościół daleki jest od „komentowania spraw politycznych”. Duchowny poproszony
jednak o krótki komentarz dot. ogólnego funkcjonowania mieszańców - również i w
tym trudnym pandemicznym okresie - ocenił, że „frekwencja podczas Mszy Świętych
nigdy nie zawodziła i nie zawodzi”, ponieważ ludzie „nieustannie poszukują
wsparcia w Bogu, prosząc o łaski, szybkie ustanie pandemii i Boże
Błogosławieństwo”. Zaznaczył, że mieszkańcy nie ograniczają się wyłącznie do
zbiórek w Kościele, ale „podejmują działania na szeroką skalę jednocząc się z migrantami”,
a on sam nie może przejść obojętnie patrząc na ludzkie cierpienie i prosi
wiernych o przestrzeganie obowiązujących zasad sanitarnych. Ksiądz zapytany o
orientacyjną liczbę ceremonii pogrzebowych parafian zmarłych na COVID-19
odmówił udzielenia informacji.
We
wtorek 30 listopada, w ostatnim dniu stanu wyjątkowego na terenach nad granicą
z Białorusią, Sejm ostatecznie uchwalił nowelizację ustawy pozwalającą utrzymać
zakaz dostępu na te tereny. Stało się tak mimo poważnych zastrzeżeń
parlamentarnych prawników co do zgodności takiego rozwiązania z Konstytucją. Ustawa o ochronie granicy
oddaje bowiem możliwość wprowadzenia takiego zakazu w ręce ministra spraw
wewnętrznych i administracji. Co więcej – minister będzie mógł wprowadzić go na
obszarze nieco większym niż ten przewidziany w obowiązującym do wtorku
rozporządzeniu o stanie wyjątkowym. Ustawa ta pozwoli na wstęp do zakazanej
strefy osobom, które tam nie mieszkają ani nie pracują, ale tylko za
zezwoleniem komendanta miejscowej placówki Straży Granicznej. Takie zezwolenie
będzie zależało od swobodnego uznania komendanta. W ustawie nie przewidziano,
czy odmowę będzie można zaskarżyć, a poza tym minister będzie mógł wprowadzić
zakaz dostępu nad granicę bez ograniczeń czasowych. Znowelizowana ustawa o
ochronie granicy nie przewidywała zakazu zgromadzeń, imprez masowych,
artystycznych i kulturalnych. W praktyce jednak, wobec ogólnego zakazu wstępu
na tereny przygraniczne, w takich imprezach będą mogli brać udział głównie
mieszkańcy gminy. Nowelizacja, w odróżnieniu od reżimu stanu wyjątkowego, nie
przewidywała też zakazu fotografowania i
filmowania infrastruktury granicznej. W sprawach dotyczących strefy zamkniętej
będzie można uzyskiwać informacje od organów państwa w ramach dostępu do
informacji publicznej. Konkretny obszar ograniczeń dostępu ma być określony w
rozporządzeniu ministra spraw wewnętrznych i administracji. Uprawnieni do
przebywania na tym terenie będą musieli posiadać przy sobie dokument
tożsamości.[3]
9
grudnia 2021 roku miało miejsce spotkanie przedstawicieli, Straży Granicznej i
Europolu zorganizowane z inicjatywy Agencji Unii Europejskiej, a jego celem było omówienie
strategii dalszych działań związanych z zapobieganiem kolejnym, wciąż utrzymującym się dobowym próbom nielegalnego przekroczenia
granicy wschodniej przez uchodźców. Polska Policja na czele z Zastępcą Dyrektora Biura Kryminalnego KGP,
insp. Michała Grzelca omówiła plan współpracy na szczeblu międzynarodowym – jak
czytamy na oficjalnej stronie komunikatu policji z dnia 14 grudnia 2021 r. –
„zwalczania przestępczości kryminalnej powiązanej oraz bazującej na nielegalnej
migracji”. [4]
W okresie świąteczno-noworocznym ustawiono przy
granicy namioty także dla funkcjonariuszy strzeżących granic wschodniej części
kraju. Warto podkreślić, że z Afgańczykami prawosławną Wigilię spędziła
Przewodnicząca Rady Miejskiej Michałowa Maria Bożena Anciupiuk, która kierując
się chrześcijańskimi wartościami cyklicznie inicjuje w gminie pomoc humanitarną
od początku istnienia kryzysu migracyjnego. Przy współpracy z funkcjonującą od
2020 roku Fundacją Mała Ojczyzna samorząd wynajął dwa mieszkania w Bondarach,
gdzie czterej – uprzednio sprawdzeni przez Straż Graniczną – Syryjczycy
bezpiecznie oczekują na udzielenie im azylu. Natomiast do funkcjonującego
punktu WOŚP w Michałowie są na bieżąco dostarczane testy na obecność
koronawirusa, gdzie mogą stale kontrolować swój stan zdrowia.[5]
[1]
https://warszawa.wyborcza.pl/warszawa/7,54420,27800791,chopin-tez-byl-uchodzca-wyjatkowy-koncert-w-warszawie-z-udzialem.html;
data dostępu 19.11.2021 r.
[2]
https://belsat.eu/pl/news/25-11-2021-michalowo-tu-pomagaja-i-wojsku-i-migrantom-reportaz/:
data dostępu 27.11.2021 r.
[3]
https://www.rp.pl/prawo-dla-ciebie/art19153931-stan-wyjatkowy-po-stanie-wyjatkowym-na-granicy-wszystko-w-rekach-kaminskiego;
data dostępu 3.12.2021r.
[4]
https://policja.pl/pol/aktualnosci/211821,Kryzys-migracyjny-tematem-spotkania-przedstawicieli-Policji-Strazy-Granicznej-i-.html;
data dostępu 16.12.2021 r.
[5]
https://www.polsatnews.pl/wiadomosc/2021-10-19/podlaskie-michalowo-rozszerza-pomoc-potrzebujacym-migrantom-ruszyly-kolejne-help-pointy/?ref=wyszukiwarka;
data dostępu 28.12.2021 r.
https://michalowo.eu/pelny-talerz-na-wigilii-i-mieszkania-dla-czekajacych-na-azyl/; data dostępu 30.12.2021 r.
[1]
https://michalowo.eu/wp-content/uploads/2022/01/wigilia.jpg
Chociaż temat kryzysu migracyjnego w ogólnopolskich mediach zszedł na drugi plan, m.in. z powodu pogłębiającego się – i niestety nadal aktualnego - kryzysu epidemiologicznego COVID-19, a co za tym idzie dziesiątkującym obywateli Polski groźnym wariantem Omikron, my postanowiłyśmy nawiązać kontakt mailowy z gminą w myśl zagwarantowanego nam konstytucyjnie prawa do informacji.
Treść
naszego maila wysłana na adres sekretariat@michalowo.eu z dnia 21 grudnia 2021
roku brzmiała następująco:
„Szanowni Państwo, Jesteśmy studentkami II roku
Kryminologii Uniwersytetu Warszawskiego i zbieramy informacje na temat sytuacji przy granicy na
potrzeby raportu z przedmiotu „Zarządzanie ryzykiem w instytucjach publicznych”
prowadzonym przez prof. dr hab. Andrzeja Rzeplińskiego. Chciałybyśmy zapytać, jak wygląda życie w Państwa Gminie. Czy społeczność lokalna musi się stosować
do jakiś obostrzeń spowodowanych sytuacją przy granicy? Jak wygląda sytuacja
migrantów? Czy Państwa punkt pomocy działa sprawnie? Na czym polega działanie
tego punktu pomocy dla migrantów?
Z góry dziękujemy za odpowiedź na zadane przez nas pytania.”
Tego
samego dnia Autorki zwróciły uwagę na fakt, że miesiąc wcześniej do Zespołu Szkół w
Michałowie na zaproszenie wychowawczyni i uczniów klasy III b przybyli
żołnierze Straży Granicznej. Uczniowie podziękowali za wytrwałą służbę w
ochronie granic i wręczyli własnoręcznie wykonaną laurkę. Goście odpowiadali na
pytania nurtujące uczniów .[1]
W obliczu znacznego wzrostu zakażeń
koronawirusem Autorki postanowiły więc sprawdzić, jak dynamicznie postępujący
kryzys ogólnopolski aktualnie przekłada się na funkcjonowanie tej placówki, a
także jaki wpływ ma na zachowanie najmłodszych mieszkańców. Kontakt został
nawiązany drogą mailową.
Dnia 21 grudnia 2021 roku na adres sekretariatszkola@michalowo.pl przesłano wiadomość o treści:
Szanowna Pani,
Jesteśmy studentkami II roku Kryminologii
Uniwersytetu Warszawskiego i na potrzeby pracy zaliczeniowej
z przedmiotu „Zarządzanie ryzykiem w instytucjach publicznych” prowadzonym
przez prof. dr hab. Andrzeja Rzeplińskiego raportujemy działania podejmowane
przez instytucje w Państwa gminie objętej stanem wyjątkowym.
Aktualnie zbieramy informację o
funkcjonowaniu szkoły, która – jak wiemy ze strony internetowej placówki –
wspiera działania Straży Granicznej.
Czy obecna sytuacja wpływa na
przebieg zajęć, zwłaszcza że od wczoraj tj. 20 grudnia 2021 r dzieci powróciły
do nauczania zdalnego?
Czy wśród uczniów i ich rodziców
pojawiają się jakieś obawy?
Czy Pedagodzy zauważają w Państwa
szkole wzmożoną potrzebę udzielenia wsparcia psychologicznego dzieciom podczas
tej nadzwyczajnie trudnej sytuacji?
Czy Wychowawcy zauważyli niepokojąca
zmianę zachowania wśród swych uczniów od czasu objęcia gminy stanem wyjątkowym?
Z góry dziękujemy za odpowiedź na
zadane przez nas pytania.
Na powyższe wiadomości do chwili obecnej autorki nie otrzymały odpowiedzi, lecz
aktualne monitorowanie portali lokalnych wybranej przez nas gminy, oficjalnych
stron internetowych samorządu oraz wcześniej podejmowane przez nas próby
kontaktu z funkcjonującymi na tym obszarze włodarzem parafii dostarczyło w opinii autorek dość skrupulatnych
informacji o wypracowanych strategiach przez Radę Miejską gminy Michałowo,
czego efekty zostały zamieszczone w niniejszym raporcie.
Ponadt,
czynnie prowadzone obserwacje w styczniu 2022 roku m.in. grup prywatnych
Michałowa na portalu społecznościowym Facebook oraz strony internetowej https://michalowo.eu/
pozwoliły autorkom ustalić, że lokalne władze wspierane przez okoliczne
wsie kontynuują zapoczątkowane jesienią działania humanitarne na granicy.
Samorząd
funkcjonujący pod nazwą „Grupa Granica” w składzie: Nomada Stowarzyszenie
Interwencji Prawnej Homo Faber, Polskie Forum Migracyjne, Helsińska Fundacja
Praw Człowieka, Salam Lab Dom Otwarty Centrum Pomocy Prawnej im. Haliny Nieć
CHLEBEM I SOLĄ, Przystanek „Świetlica” dla dzieci uchodźców, Fundacja Kuchnia
Konfliktu Strefa WolnoSłowa oraz Stowarzyszenie Egala+ niezależni aktywiści i
aktywistki wraz z mieszkańcami dbają o interesy rodzin migracyjnych.
Oprócz oferowanego schronienia, pomagają migrantom w załatwianiu formalności
celem zalegalizowania ich pobytu w Polsce, co m.in. pozwala na sprawne
umieszczanie ich w miejscowych ośrodkach pomocy dla uchodźców.[2]
Autorki oceniają pozytywnie obserwowane przez
niemal cztery miesiące podejmowane działania władz samorządowych oraz
lokalnych mieszkańców. W opinii autorek niniejszego
raportu gmina Michałowo stanęła na wysokości zadania i zrobiła wszystko, co w
jej mocy, aby nieść pomoc migrantom. Cała społeczność włożyła dużo wysiłku, aby
wspierać bezbronnych uchodźców na granicy. Warto zwrócić uwagę, że warunki
atmosferyczne nie sprzyjały, a okoliczni mieszkańcy zamiast odpoczynku w
zaciszu domowym, w ogrzewanych domach z ciepłą herbatą, podjęli się
nieodpłatnej pomocy na rzecz bezbronnych rodzin z dziećmi. Uważamy, że wykazali się nadzwyczaj bohaterską
odwagą godną naśladowania, a ich czyny pokazują, że Polska nie zapominała własnej historii. Tak jak
niesiono nam pomoc w trudnym czasie dla naszego kraju, tak samo Polacy chcą być
pomocni dla innych. Przykre jest to, że niewinni, niczego nieświadomi ludzie
zostali wykorzystani w swojej trudnej sytuacji do sporu politycznego. Działania
na granicy są zdaniem Autorek niniejszej pracy wyważone i
rozsądne w tych niesprzyjających warunkach epidemii COVID-19. Niesiemy pomoc, jednocześnie nie narażając
naszego bezpieczeństwa.
© Dorota Ceran/ceran.press
[1] https://szkola.michalowo.pl/2021/11/;
data dostępu 21.12.2021 r.
[2]
https://www.facebook.com/grupagranica/; data dostępu 17.01.2022 r.
[3]
https://witrynawiejska.org.pl/2021/10/18/samorzad-wobec-kryzysu-punkt-pomocy-w-michalowie/;
data dostępu 25.10.2021 r.
[1]
https://www.prezydent.pl/aktualnosci/wydarzenia/ustawy-z-podpisem-prezydenta,41543;
data dostępu 30.10.2021 r.
[2]
https://tvn24.pl/polska/matki-na-granice-protest-w-michalowie-w-sprawie-wywozenia-dzieci-do-lasu-i-apel-bylych-pierwszych-dam-5463233;
data dostępu 31.10.2021 r.
[3]
https://www.rp.pl/polityka/art19062601-budowa-muru-na-granicy-ustawa-trafi-do-prezydenta;
data dostępu 31.10.2021 r.
https://www.wosp.org.pl/aktualnosci/punkt-humanitarny-wosp-w-michalowie;
data dostępu 31.10.2021 r.
[4]
https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/RPO-wizytacja-na-granicy-polsko-bialoruskiej;
data dostępu 2.11.2021 r.
[5]
https://www.dziennikwschodni.pl/lubelskie/zbiorka-pieniedzy-w-kosciolach-na-pomoc-migrantom-kto-bedzie-chcial-to-wrzuci-datek,n,1000298989.html;
data dostępu 7.11.2021r.
[6] https://bialystok.wyborcza.pl/bialystok/7,35241,27791476,tysiace-migrantow-przy-granicy-polsko-bialoruskiej-czwartek.html;
data dostępu 15.11.2021 r.
[7]
https://michalowo.eu/komisarz-rady-europy-ds-praw-czlowieka-odwiedza-michalowo/;
data dostępu 18.11.2021 r.
[1]
https://michalowo.eu/wp-content/uploads/2021/09/Obwieszczenie_nr_Wojewody_Podlaskiego_z_dnia_2_wrzesnia_2021.pdf;data
dostępu 10.10.2021 r.
https://dziennikustaw.gov.pl/D2021000161301.pdf;
data dostępu 10.10.2021 r.
https://dziennikustaw.gov.pl/D2021000161401.pdf:
data dostępu 10.10.2021 r.
[2]
https://www.portalsamorzadowy.pl/polityka-i-spoleczenstwo/stan-wyjatkowy-burmistrz-michalowa-oferuje-migrantom-posilki-i-schronienie,316684.html;
data dostępu 15.10.2021 r.
[3]
https://witrynawiejska.org.pl/2021/10/18/samorzad-wobec-kryzysu-punkt-pomocy-w-michalowie/;
data dostępu 25.10.2021 r.
[1] https://www.infor.pl/akt-prawny/DZU.2022.071.0000583,ustawa-o-pomocy-obywatelom-ukrainy-w-zwiazku-z-konfliktem-zbrojnym-na-terytorium-tego-panstwa.html
Komentarze
Prześlij komentarz